1
دانشجوی دکتری عرفان اسلامی پژوهشکده امام خمینی و انقلاب اسلامی تهران
2
مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه، تهران ایران
چکیده
آیات قرآن و روایات ب یشمار درباره بهشت، نگا ههای کلامی، فلسفی و عرفانی را ب هدنبال داشته است؛ چنانچه در دوره نخست عرفان اسلامی، بهشت ب هعنوان سعادت غایی مطرح است، اما در دور ههای بعدی این نگاه ب هتدریج تغییر یافته تا جایی که گاهی بهشت، حتی دوری از وصال حق تلقی م یشود. ازآنجاکه در انسا نشناسی عرفانی اب نعربی، کمال و مقصود آفرینش، جنبه معرفتی دارد؛ بهشت نیز تفسیری انفسی و معرفتی م ییابد. در این نگرش، بهشت ب هعنوان اثر لقای حق و تجلی رحمت تام الهی و ب همعنای ادراک وحدت حق و خلق، سعه وجودی و ظهور حقیقت روحانی انسان مطرح م یشود. این گفتار در پی بررسی حقیقت بهشت در راستای انسا نشناسی اب نعربی برآمده و مراتب بهشت را نیز به تناظر مراتب وجودی انسان تبیین م یکند.