عنوان گذاری و تحلیل فص ابراهیمی بر اساس شرح قیصری و جندی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه فلسفه جامعه المصطفی العالمیه

چکیده

کتاب فصوص الحکم ابن عربی متشکل از 27 فص است و هر فص به یکی از انبیاء (ع) اختصاص دارد. فصّ هر حکمت عبارت است از خلاصه علومی که در روح هر نبی به اقتضای اسم غالب بر آن نبی وجود دارد و علوم و اسراری که هر پیامبر به گونه‌ای متفاوت نسبت به پیامبر دیگر، واجد آن است. «هَیَمان» حکمتی است که از نظر ابن عربی، باعث تمایز حضرت ابراهیم(ع)  از سایر انبیاء شده است. وی در ذیل «فصّ حکمة مهیِّمیة فی کلمة إبراهیمیة» چند اصل از اصول عرفانی را بیان می‌کند. این اصول به نوعی با بحث هیمان در ارتباط هستند. در این پژوهش
عنوان بندی و تحلیل مطالب این فص طبق نظر و شرح شارحانی چون قیصری و جندی صورت گرفته است. حاصل این عنوان بندی و تحلیل با روش توصیفی تحلیلی، عنوان گذاری به این شرح است: 1ـ هیمان ابراهیمی(ع) ؛ 2ـ تخلّل و خلّت ابراهیمی(ع) ؛ 3ـ قرب فرائض و قرب نوافل؛
 4ـ الوهیت (رابطه إله و مألوه)؛ 5ـ نقد برهان صدیقین حکما و ارائه برهان صدیقین عرفانی؛
 6ـ جبر و اختیار.

کلیدواژه‌ها


-  قرآن کریم.
-  ابن منظور، محمد بن مکرم. (1414)، لسان العرب، چاپ سوم، بیروت: دارصادر.
-  ابن عربی، محی الدین. (1370الف فصوص الحکم، چاپ دوم، انتشارات الزهراء.
-  ____________. (بی‌تا)، الفتوحات المکیه (اربع مجلدات)، بیروت: دار صادر.
-  ____________. (1370ب )،  نقش الفصوص، چاپ دوم، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
-  جامی، عبد الرحمن. (1370)، نقد النصوص فی شرح الفصوص، چاپ دوم، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- جندی، مؤید الدین. (1423قشرح فصوص الحکم، محقق/مصحح: سید جلال الدین آشتیانى‏، قم: بوستان کتاب‏.
 
 
- حسن زاده آملی، حسن. (1378)، ممّد الهمم در شرح فصوص الحکم، چاپ اول، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
- خمینی، روح اله. (1410ق ‏ )، تعلیقات على شرح «فصوص الحکم» و «مصباح الأنس» ، محقق/ مصحح حسن رحیمیان،‏ قم: پاسدار اسلام‏.
-  خوارزمی، تاج الدین حسین بن حسن. (1368)، شرح فصوص الحکم، تهران: مولی.
- راغب اصفهانی، حسین بن محمد. (1412)، مفردات ألفاظ القرآن، دمشق: دارالعلم.
- کاشانی، عبدالرزاق. (1370)،  شرح فصوص الحکم، چاپ چهارم، قم: بیدار.
- قونوی، صدرالدین. (1371)، فکوک یا کلید اسرار فصوص الحکم، ترجمه محمد خواجوی، چاپ اول، تهران: مولی.
- ___________. (1371)، رساله النصوص، محقق/ مصحح: سید جلال الدین آشتیانی، تهران: مرکزنشر دانشگاهی.
- قیصری رومی، محمد داوود. (1375)، شرح فصوص الحکم، به کوشش سید جلال الدین آشتیانی، چاپ اول، تهران: علمی  و فرهنگی.
- یزدان پناه، سید یدالله.(1389) مبانی و اصول عرفان نظری، چاپ اول، قم: انتشارات موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.